Czy warto skorzystać z możliwości ustanowienia zarządcy sukcesyjnego?

07.10.2022

Zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 poz. 170, dalej jako ustawa o zarządzie sukcesyjnym),[1] przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG), także wspólnik spółki cywilnej wpisany do CEIDG może wyznaczyć zarządcę sukcesyjnego. Celem ustawy jest uniknięcie sytuacji, w której z chwilą śmierci przedsiębiorcy zakończona zostaje prowadzona przez niego działalność gospodarcza. Zarządca sukcesyjny po śmierci przedsiębiorcy będzie ją tymczasowo kontynuował.

Jak to działa?

Zarządca sukcesyjny to osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (m.in. ma więcej niż 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona). Zarządca jednoosobowo zajmuje się działalnością gospodarczą zmarłego przedsiębiorcy i zarządza firmą do momentu uregulowania sprawy spadkowej. Zarząd wygasa w terminie 2 lat od dnia śmierci przedsiębiorcy. Z ważnych powodów sąd może przedłużyć ten okres, na czas nie dłuższy niż 5 lat. Zawieszenie działalności gospodarczej nie stanowi przeszkody do ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Jednak nie można ustanowić zarządu sukcesyjnego, jeżeli została ogłoszona upadłość przedsiębiorcy.

Kto może ustanowić zarządcę sukcesyjnego?

Zgodnie z art. 6 ustawy o zarządzie sukcesyjnym do ustanowienia zarządu sukcesyjnego wymagane jest:

1)         powołanie zarządcy sukcesyjnego (wyznaczenie odpowiedniej osoby);

2)         wyrażenie zgody osoby powołanej na zarządcę sukcesyjnego na pełnienie tej funkcji;

3)         dokonanie wpisu do CEIDG zarządcy sukcesyjnego.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, po śmierci przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać:

1)         małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub

2)         spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo

3)         spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek, albo zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy wymaga złożenia oświadczenia przed notariuszem.

Możliwe jest także ustanowienie rezerwowego zarządcy sukcesyjnego. Taki rezerwowy zarządca zajmie się przedsiębiorstwem, gdy właściwy zarządca sukcesyjny zrezygnuje lub nie będzie miał możliwości pełnienia tej funkcji.

Jakie są zalety ustanowienia zarządcy sukcesyjnego?

1. przedsiębiorstwo zachowuje pełną płynność działania,
2. możliwe jest ustanowienie jako zarządcy sukcesyjnego osoby, która ma przejąć działalność gospodarczą np. syna, córki, małżonka,
3. zarządca natychmiast po śmierci przedsiębiorcy może zająć się prowadzeniem firmy (bez konieczności załatwiania spraw u notariusza), jeżeli został ustanowiony za życia przedsiębiorcy,
4. umowy z pracownikami pozostaną w mocy,
5. można zachować ciągłość wykonywania kontraktów,
6. zarządca może szybko uzyskać potwierdzenie możliwości wykonywania koncesji lub zezwoleń,[2]
7. zarządca sukcesyjny może ponadto rozliczać się z podatków i dysponować rachunkiem bankowym przedsiębiorcy, wykorzystywanym przy prowadzeniu przedsiębiorstwa,
8. w przypadku ważnych decyzji, tzw. decyzji przekraczających zwykły zarząd (np. sprzedaż nieruchomości, podejmowanie ważnych decyzji) musi uzyskać decyzję osób, którym przysługiwać będą prawa do przedsiębiorstwa właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, lub sądu,
9. procedura ustanowienia zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy jest bezpłatna,
10. zarządcę sukcesyjnego można w każdej chwili odwołać.

Jakie są wady ustanowienia zarządcy sukcesyjnego?

1. Zarząd sukcesyjny jest jednoosobowy, trzeba zdecydować się na jednego zarządcę.
2. Może wystąpić problem z wyborem odpowiedniego zarządcy sukcesyjnego.
3. Tymczasowy charakter zarządu sukcesyjnego.
4. Więcej formalności z ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy.

Warto skorzystać z możliwości ustanowienia zarządcy sukcesyjnego lub rozważyć taką możliwość. Jeżeli są Państwo zainteresowani pomocą w ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego, zapraszam do zapoznania się z ofertą – link do oferty.

[1] https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2021/170

[2] https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00147

Potrzebujesz pomocy prawnej? Nasi Prawnicy chętnie doradzą. Odwiedź Nas w Katowicach, zadzwoń lub napisz.